Cursus fruitbomen snoeien succesvol

Milieu- en Natuurvereniging Groentje in Oldebroek en Stichting Landschapselementen Elburg (SLE) hebben in februari en maart een cursus fruitbomen snoeien georganiseerd. Groentje en SLE hebben allebei als doelstelling om het landschap mooi, gevarieerd en natuurvriendelijk te houden. Hoogstamfruitbomen verfraaien de omgeving door de prachtige bloei en dragen bij aan de biodiversiteit. Het regelmatig snoeien van fruitbomen bevordert de groei en de vruchtvorming en het voorkomt ziektes zo veel mogelijk. De eerste cursusochtend vond plaats in een boomgaard bij Doornspijk met 50 bomen, allemaal oude appel- en perenrassen zoals Notarisappel en Dirkjespeer. Na een eerste uitleg voerden de 30 deelnemers onderhoudssnoei uit aan deze oude fruitbomen onder begeleiding van ervaren snoeiers. Onder andere werden steile en elkaar ‘kruisende’ takken weggehaald. Dit alles met het doel om de kroon ruim en licht te maken.

Op de tweede cursusochtend is aan 24 deelnemers lesgegeven in vormsnoei in een boomgaard bij Oldebroek. Hier gingen de cursisten aan de slag met het snoeien van 5 jaar oude appel- en perenbomen. Bij deze jonge bomen is vorming van een mooie kroon belangrijk.

Na afloop van beide cursusdagen kregen alle deelnemers een handleiding mee. Met behulp daarvan en de opgedane kennis tijdens deze cursus zijn ze in staat om hun eigen fruitbomen te onderhouden.

Van de nood een deugd maken; zwerfvuilwandeling

Met een groep een opruimactie van zwerfvuil organiseren kan momenteel niet. Maar in een tweetal wandelen en daarbij iets oprapen kan wel! Enkele leden van Milieu- en natuurvereniging Groentje liepen in duo van Wezep naar ’t Loo langs de Bovenheigraaf, met vuilniszakken in de hand. Die raakten al snel gevuld met blikjes en plastics. In ’t Loo werden zij ontvangen door enkele leden van de Klankbordgroep aldaar. Zij zorgden voor een afvalcontainer en voor koffie. In de kern ’t Loo zelf ruimen kinderen regelmatig het zwerfvuil op; dat zijn de ‘wijkhelden’. De klankbordgroep heeft eerder ook enkele keren een opruimactie gehouden, samen met de Loo-school. Na de versnapering gingen de wandelaars via een andere route terug naar Wezep, ook weer met vuilniszak.

Misschien ook iets voor u als u een wandeling gaat maken? Een schone omgeving: fijn toch?

P1110920
Aperture: 3.7
Camera: DMC-TZ100
Iso: 125
Orientation: 1
« van 6 »

Help alle producten met PFAS de wereld uit.

Rolf Soer, leraar scheikunde Deltion Sprint Lyceum Zwolle

Groentje– lid Rolf Soer publiceerde meerdere artikelen over PFAS, o.a. in Trouw (10 maart 2020) en in het Magazine voor onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVOX, maart 2020). Onderstaand een samenvatting van zijn artikelen voor niet  deskundigen.

Zeer zorgwekkende stoffen

Al begin 2000 was bekend dat sommige van de circa 6000 PFAS-stoffen vrijwel niet afbreekbaar zijn. Alleen verbranding boven 1000 graden in speciale ovens werkt. Deze extreme persistentie op zich zou al voldoende reden moeten zijn om deze stoffen te weren uit het milieu. Daarbij is al tientallen jaren bekend dat ze ook sterk ophopen in mens en dier. Ze zitten in het bloed van elke Nederlander.

Vanaf 2018 is bekend dat ze nog veel schadelijker zijn voor de gezondheid dan men al dacht. Het gaat onder meer om aantasting van het immuunsysteem, verhoogd cholesterol in het bloed, nierkanker, colitis en onvruchtbaarheid.

Zolang geen strengere maatregelen tegen PFAS stoffen getroffen worden, is het verstandig om zelf voor veiligheid te kiezen en producten te vermijden waar deze stoffen inzitten.

Leer van eerdere voorbeelden 

De moderne mens heeft helaas eerder ervaring opgedaan met stoffen die  naderhand gevaarlijk bleken voor onze gezondheid en leefomgeving. Denk aan het insecticide DDT dat in 1973 verboden is. Een ander voorbeeld zijn de CFK’s die de ozonlaag  aantasten. In 1987 is een internationaal erkend protocol opgesteld om tot vervanging van CFK’s te komen, waardoor herstel van de ozonlaag rond 205O is te verwachten.

Ondanks de ervaring met DDT en CFK’s werd Nederland in 2019 verrast dat nu PFAS in bagger en grond een probleem vormt.

Deense aanpak als voorbeeld

Het Nederlandse RIVM berichtte in 2018 dat sommige PFAS’en die in papier en karton zitten, in voedsel terecht kunnen komen. Ze worden gebruikt in deze materialen omdat ze vet afstoten. Op dit moment is er volgens het RIVM echter nog onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing beschikbaar om te komen tot  een volledige verbod van deze PFAS’en.

Het RIVM heeft in 2018 ook een rapport uitgebracht en vervuiling met PFAS van de omgeving rond het bedrijf Chemours aangetoond. Mei 2019 werd in de Tweede Kamer over een lozingsvergunning gedebatteerd. Deze werd verleend en de productie van het zeer gewaardeerde en persistente teflon gaat gewoon door.

Ondertussen heeft de Deense regering als eerste regering ter wereld per juli 2020 alle PFAS verboden in voedselcontactmaterialen. Nederland zou net als Denemarken hetzelfde moeten doen en ook voor blusmiddelen, ski-wax, cosmetica, kleding en tapijt.

Voorlichting over producten met PFAS

In Nederland bestaat nog geen goede voorlichting over de aanwezigheid van PFAS in producten. De door de NVWA gesponsorde site ‘waarzitwatin.nl’ geeft weliswaar goede algemene voorlichting over PFAS maar vermeldt niet per product of er PFAS in zit. Het RIVM heeft vastgesteld dat PFAS kan zitten in: bakpapier, Tefal-pannen, smeermiddelen, muggenspray, cosmetica, impregneermiddelen voor schoenen, tapijten, ski-wax en blusmiddelen, zonnebrandcrème, post-its, waterproof papier, fastfoodverpakkingen, regenkleding, tenten, wasverzachter, Gore-Tex schoenen, handschoenen en teflon.

Dezelfde dag dat het artikel in ‘Trouw’ verscheen met de oproep aan de overheid  voorlichting te geven over producten waar PFAS in zit, werd ‘s avonds in een Kamerdebat aan Minister Van Veldhoven gevraagd om te zorgen voor goede voorlichting. Ze heeft toegezegd hier aandacht aan te zullen besteden.

Mijd producten met PFAS

Het lijkt verstandig om zelf voor veiligheid te kiezen en alle producten met PFAS te mijden. In het Verenigd Koninkrijk bestaat een geschikte site:  ‘pfasfree.org.uk’. Hier kun je zien in welke producten bij jou thuis PFAS zit en welke alternatieven er zijn. Bijvoorbeeld; pannen met teflon als anti-aanbaklaag kunnen worden vervangen door keramische of rvs pannen.  Smeermiddelen voor een fietsketting: Finish Line bevat teflon maar WD 40 niet.

 

Groentje en de imkers.

Groentje sluit het werk seizoen af op de schans. Dit is het terrein van de imkers. Groentje en de imkers zijn al weken druk om de boomsingle en de tuin weer op orde te krijgen. Zieke bomen werden verwijderd, evenals de opslag van brandnetels en bramen.

Op deze laatste werkdag   werd er door de  vrijwilligers 1500 struiken geplant zoals vuilboom, grijze wilg, kornoelje, rozenbottel, amandel wilg, sleedoorn, liguster en suiker esdoorn.

Het was een zware klus. Het kost nogal wat moeite om plantgaten te maken in bosgrond waar dikke wortels in zitten. Maar vele handen maken licht werk. Aan het eind van de morgen was de klus geklaard en deden de vrijwilligers zich te goed aan heerlijk broodjes en zelfgemaakte soep.

De botte spaden werden vakkundig schoon gemaakt en geslepen voor de volgende klus.

Als straks alle struiken staan te bloeien en te groeien is het een feest terrein voor bijen en andere insecten.

Niet alles is nog ingepland. Vaste planten en bollen volgen nog. Het is een prachtig project daar op de schans en dit allemaal ter ere van het 100-jarig bestaan van de bijen vereniging dit jaar in juni.

 

P1110329
Aperture: 2.8
Camera: DMC-TZ100
Iso: 125
Orientation: 1
« van 25 »

Cursus fruitbomen snoeien

Zaterdag 22 februari verzamelen 30 deelnemers zich in een boomgaard bij Doornspijk voor de cursus fruitbomen snoeien. Het regent maar we beginnen binnen. Marten Muller geeft in de schuur van de familie Hoekert uitleg over het snoeien en hij laat verschillende afbeeldingen zien op een flipover. De koffie wordt uitgedeeld en vragen worden beantwoord. Het is inmiddels droog. We gaan de prachtige boomgaard in met 50 bomen, allemaal oude appel- en perenrassen. Zoals de Groninger Kroon, de Notarisappel, de Dirkjespeer, de Legipont en de Gieser Wildeman. In groepjes van vier bestuderen de cursisten een boom samen met een ervaren snoeier. Wat moet er gedaan? Bijvoorbeeld steile takken eruit en ook takken die naar binnen in de boomkroon groeien. Takken en vruchten hebben ruimte en licht nodig voor goede groei. En de wind moet er lekker doorheen kunnen waaien; dat voorkomt schimmels en ziekten. De deelnemers pakken zaag en snoeischaar in de hand en doen ervaring op. Na een koffiepauze met meer uitleg, gaan ze nog een andere boom aanpakken. Tot slot krijgen ze een handleiding mee om thuis aan de slag te kunnen. Groentje en Landschapselementen Elburg (SLE) krijgen lovende reacties op deze zeer praktisch gerichte cursusochtend!

P1110287
Aperture: 2.8
Camera: DMC-TZ100
Iso: 2000
Orientation: 1
« van 15 »

Oldebroek weer iets groener

Het erf van de familie Doornewaard aan de Schiksweg in Oosterwolde was vrijdag 7 februari weer het  toneel  van gesjouw met jonge bomen en struiken. De deelnemers (29) aan het project Oldebroek in het Groen kwamen hun bestelde plantmateriaal ophalen om dat thuis weer snel  te planten op het eigen erf.

De bomen worden met zorg vervoerd

Het project heeft er in 2019 toe geleid dat 75 deelnemers in totaal 700 bomen en 17.000 struiken hebben geplant in de gemeente Oldebroek. Dit jaar zijn aan 29 deelnemers 232 bomen en 5160 struiken geleverd. Naast nieuwe klanten die vorig jaar te laat waren voor deelname, is een deel van de planten bestemd ter vervanging  van niet  aangeslagen bomen en struiken. De droge zomer was natuurlijk niet ideaal voor een vlotte  start. Alle deelnemers ontvingen individueel een deskundig opgesteld beplantingsplan voor hun  erf.

Dankzij de effectieve samenwerking van Groentje-vrijwilligers met medewerkers van de Stichting Landschapsbeheer Gelderland en de familie Doornewaard verliep de  uitdeeldag vlot en in een prima sfeer.

Een open dak kan heel handig zijn

Het mooie  weer was daarbij een extraatje. De gemeente Oldebroek en de provincie Gelderland droegen financieel bij om de kosten voor de deelnemers te drukken.

We kunnen terugzien op een geslaagd project Oldebroek in het Groen. Het blijkt dat veel inwoners  van onze gemeente bereid zijn om zelf de handen uit de mouwen te steken en kosten te maken om  de eigen omgeving te vergroenen. Met elkaar leveren we zo een prima bijdrage aan een mooier en ecologisch divers landschap.

De komende zomers dus op de fiets en weer genieten van onze omgeving!

Biodiversiteit belangrijk voor de mens

Biodiversiteit is de term die wordt gebruikt om de verscheidenheid van het leven op aarde aan te duiden. Het gaat om de verschillende soorten planten, dieren, micro-organismen en schimmels, het genetisch materiaal dat zij bevatten, de levensgemeenschappen die zij vormen en de ecosystemen waarin zij leven (bron PBL).

Situatie vóór de ingreep

Biodiversiteit, en natuur in brede zin, levert talloze diensten en producten aan maatschappij en economie en is als zodanig onmisbaar voor het menselijk bestaan op aarde. Voorbeelden van dergelijke diensten zijn bestuiving van voedselgewassen door insecten, houtvorming door bomen, waterzuivering, maar ook natuurlijke schoonheid die je buiten kunt beleven.

Vrijwilligers van Groentje en van de Imkersvereniging Wezep e.o. werken samen aan versterking van de biodiversiteit in de bossingel en de ruimte rond het clubgebouw van de imkervereniging aan de Voskuilerdijk.

De verwilderde singel bij het clubgebouw van de imkers werd gedomineerd door zwarte elzen en zieke essenbomen waarvan er veel waren omgewaaid. De onder begroeiing is in de loop der jaren gereduceerd tot bramen en brandnetels omdat het te donker en te stikstofrijk is voor andere planten.

Zieke bomen worden vervangen door nieuwe

De vrijwilligers hebben deze winter in een deel van de singel de essenbomen verwijderd en ruimte gemaakt voor de bestaande meidoorns, zomerlindes en acacia’s. De verwijderde takken zijn op een enkele meters hoge ril gelegd en die biedt bescherming aan vogels en allerlei kleinere dieren. De vrijgekomen ruimte wordt half maart ingeplant met nieuwe bomen en struiken zoals vuilboom, amandelwilg, olijfwilg en sneeuwbes. Hierdoor wordt deze groenstrook meer divers en aantrekkelijker voor vogels en insecten zoals vlinders en bijen. Ook  het Boerderijmuseum in Oldebroek levert een prima bijdrage. Zij hebben vogelnestkastjes gemaakt en beschikbaar gesteld voor dit project. Komende week worden die opgehangen zodat vogels er nestgelegenheid vinden.

Conclusie: Een samenwerkingsverband van vrijwilligersorganisaties draagt zo bij aan vergroting van de biodiversiteit van het gebied. Kom deze zomer eens kijken naar het resultaat!

Praktijkles fruitbomen snoeien 22 feb. en 7 maart

Fruitbomen hebben snoeionderhoud nodig. Heeft u fruitbomen en weet u niet hoe deze gesnoeid moeten worden? Milieu- en Natuurvereniging Groentje en Stichting Landschapselementen Elburg (SLE) helpen u op weg. Zij organiseren een praktijkochtend op zaterdag 22 februari waarin u kunt kennismaken met de snoeiprincipes voor fruitbomen. Op 7 maart is er ook nog een praktijkochtend speciaal over de vormsnoei van jonge fruitbomen. Na een korte uitleg gaat u de boomgaard in samen met een ervaren fruitboomsnoeier. Het doel is dat u daarna aan de slag ‘durft’ in uw eigen bomen.

SLE en Groentje willen het landschap mooi en gevarieerd houden. Hoogstamfruitbomen verfraaien de omgeving en dragen bij aan de biodiversiteit. Daarom stimuleren zij de aandacht voor fruitbomen via onderhoud, nieuwe aanplant, advies en cursus.

De deelnamekosten zijn € 10,- per ochtend. Dit is inclusief beknopt lesmateriaal en een consumptie. U kunt aan één of aan beide ochtenden deelnemen. Wilt u meedoen? Voor meer informatie en aanmelden kunt u contact opnemen met Marten Muller van Groentje (T 038-3765586, m.muller@upcmail.nl ) of Cor Duitman namens SLE  (T 0525-688688, cor.duitman@elburg.nl ).

Boomgaard boerderijmuseum snoeien 25 januari

We hebben de fruitbomen van boerderijmuseum De Bovenstreek weer een snoeibeurt gegeven. Het zijn al flink grote bomen geworden. Op de foto’s is één van de bomen te zien voor en na het snoeien. Als dank voor ons snoeien hadden vrijwilligers van het museum erwtensoep voor ons klaar staan. De boomgaard past goed bij hoe een boerderij er vroeger uitzag. Bijna alle boerderijen hadden vroeger wel een boomgaard(je) waar men fruit voor eigen gebruik kweekte.

Fruitbomen snoeien Koeleweg Oldebroek 28 december

In 2019 hebben wij, Froukje en Jan Willem Deuring, meegedaan met het project “Dorpen in het groen” georganiseerd door Groentje, Stichting Landschapsbeheer Gelderland en de Gemeente Oldebroek. Naast het aanplanten van een meidoornhaag, liguster haag, bosplantsoen en wilgen staken zijn ook diverse fruitbomen geplant. We hebben gekozen voor oude fruitrassen waarin Eward Timmerman van  Landschapsbeheer Gelderland ons geadviseerd heeft. We hebben twee appelbomen (Schone van Boskoop en Zoete Kroon), twee perenbomen (Dirkjespeer en Oranje peer), een pruimeboom (Dubbele Boerenwitte) en een Mispel geplant. Een eerste snoei is belangrijk en Groentje heeft aangeboden me daarbij te helpen.

Zaterdag 28 december was het zover. Een groep van 8 personen kwam naar de Koeleweg in Oldebroek om de fruitbomen te snoeien. Naast de nieuwe aanplant hebben we ook een boomgaard met een vijftal oude fruitbomen, die geplant zijn in 2008. De oude fruitbomen zijn als eerste flink onder handen genomen. Tussendoor een bakkie koffie bij de houtkachel onder de overkapping om een beetje op te warmen. Als laatste is de nieuwe aanplant gesnoeid. Alles werd duidelijk uitgelegd over het hoe en waarom gesnoeid moet worden. Al met al een zeer leerzame zaterdag ochtend en keurig gesnoeide boomgaard, we zijn er blij mee. We willen de mensen van Groentje bedanken voor hun hulp.