We lopen zaterdagmorgen 21 september als groep natuurvrienden onder een stralende zon al kijkend, fotograferend en turend door verrekijkers over het ASK-terrein. Wij zijn de wandelaars die meedoen aan de door Groentje georganiseerde excursie over het artillerie schietkamp bij t’ Harde.

Veel aandacht voor de uitleg

Wij kennen het terrein als  verboden gebied waar luidruchtig militaire operaties plaatsvinden, maar wat is er op dit grote terrein te zien? Is het een kapot gereden dor en saai gebied? Het is een Natura 2000 gebied, dus er komen natuurwaarden voor, maar welke? Welke planten, dieren, vogels en insecten komen we tegen? Hoe gaat het militaire gebruik samen met bescherming van natuurwaarden?

De heer Brand Timmer, beheerder Bos en Natuur voor o.a. dit militaire terrein is  onze begeleider en kent het gebied op zijn duimpje. Ook heeft hij veel kennis van de voorkomende planten en dieren en hoe die onderling afhankelijk zijn via het  complexe ecosysteem. Het militaire gebruik blijkt ook stevig gereguleerd. ‘Jan soldaat’ mag niet zomaar doen wat hem of haar goeddunkt. Er gelden schriftelijke gebruiksregels voor zowel de veiligheid van de militairen als voor natuurbescherming en die worden ook gehandhaafd.

Jonge jeneverbesstruiken

Het circa 5000 ha grote gebied is de enige plaats  in Nederland waar nog gezonde jeneverbesstruiken voorkomen. De Natura 2000 doelstelling is om het  aantal jeneverbesstruiken hier te verdubbelen, wat  lastig is omdat deze plant voor haar voortplanting hoge eisen stelt aan haar omgeving. De symbiose van jeneverbesstruik, stuifzand, heide, insecten en vogels op het ASK is voor Nederland uniek.

De natuurbeheerder van het gebied laat zien dat  men hier veel moeite doet om te voorkomen dat soorten binnenkort uitsterven. Daarvoor worden soms ‘kunstgrepen’ toegepast om nog tijdig iets te redden, maar ook ecologisch onderzoek, (internationale) afstemming en samenwerking spelen een grote rol.

Een uitgestrekte vlakte met buntgras

Het oefenterrein laat  afwisselende vergezichten  zien met heidevelden, jeneverbes struweel, rood kleurende krentenbomen en dan weer vlakten met blauwgroene pollen buntgras in het stuifzand. Voor de wandelaars was het  een bijzondere ervaring om over de oude Middenweg te lopen. Deze historische handelsroute verbond vroeger de plaatsen Harderwijk, Epe en Deventer. Langs deze verlaten weg zien we nog restanten van vroegere boerderijen, maar tegenwoordig nestelt hier o.a. de zeldzame Draaihals.

Zie ik daar een Draaihals op de Middenweg?

Wij concluderen dat op dit  ASK-terrein de militaire functie en die van natuurbescherming op een zorgvuldige manier samengaan. Het resultaat is een prachtig en boeiend gebied dat we onder ideale omstandigheden hebben kunnen bekijken. Soms zijn ‘Groenen’ ook  geluksvogels!